Tarih : 05/12/2025

İLKE Vakfı Eğitim Politikaları Araştırma Merkezi (EPAM), Türkiye’de eğitimin niteliğini artıracak kritik bir rapor yayımladı. "Öğretmen Yeterliklerinin İzlenmesi: Sorunlar ve Öneriler" başlıklı politika notunda; öğretmenlerin mesleki gelişimini destekleyen, MEBBİS ile entegre, dijital ve çok paydaşlı yeni bir izleme modeli öneriliyor.

İLKE İlim Kültür Eğitim Vakfı bünyesinde faaliyet gösteren Eğitim Politikaları Araştırma Merkezi (EPAM), eğitim sistemimizin en önemli aktörü olan öğretmenlerin mesleki gelişimine odaklanan yeni bir politika notu yayımladı. Prof. Dr. Bayram Özer tarafından kaleme alınan "Öğretmen Yeterliklerinin İzlenmesi: Sorunlar ve Öneriler" başlıklı raporda, Türkiye’de öğretmen niteliğinin artırılması için mevcut denetim mekanizmalarının ötesine geçilmesi gerektiği vurgulandı.

Raporda, Türkiye’de öğretmen yeterliklerine dair stratejik belgeler bulunmasına rağmen, sahadaki uygulamayı sistematik biçimde değerlendiren kapsayıcı bir izleme mekanizmasının eksik olduğu belirtiliyor. Okullarda yapılan denetimlerin, standart bir yeterlik değerlendirme sisteminden ziyade genel gözlem düzeyinde kaldığına dikkat çekilen çalışmada, bu durumun veriye dayalı mesleki gelişim planlamasını engellediği ifade ediliyor.

"Amaç baskı değil, emeğin görünür kılınmasıdır"

Raporun yazarı Prof. Dr. Bayram Özer, önerilen sistemin amacının öğretmenleri bürokratik bir performans baskısına sokmak olmadığını vurguluyor. Özer, "Temel amaç, öğretmenin emeğini görünür kılan, eksikliklerini ceza ile değil mentörlükle gideren ve sürekli gelişimi destekleyen bir sistem inşa etmektir" değerlendirmesinde bulundu.

Eğitimde kalite için 5 maddelik çözüm önerisi

EPAM’ın politika notunda, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin başarısı ve eğitimde fırsat eşitliği için karar alıcılara şu somut öneriler sunuluyor:

MEBBİS Entegreli Dijital İzleme Modülü: Öğretmenlerin pedagojik ve dijital yeterliklerini kaydeden, veriye dayalı bir dijital modül kurulmalıdır.

360 Derece Değerlendirme Sistemi: Öğretmen performansı sadece yönetici kanaatiyle değil; akran, öğrenci ve veli geri bildirimlerini de içeren çok kaynaklı bir yapıyla izlenmelidir.

Mentörlük ve Sürekli Gelişim: İzleme sonuçları bir puanlama aracı olarak değil, öğretmene özel gelişim planı ve mentör ataması için kullanılmalıdır. Öğretmen Akademileri bu sistemle entegre çalışmalıdır.

Bağımsız İzleme ve Raporlama: "Ulusal Öğretmen Yeterlik Gözlemevi" gibi bağımsız bir yapı kurularak, öğretmen yeterliklerine dair yıllık şeffaf raporlar yayımlanmalıdır.

Yeni Yeterlik Alanları: Öğretmen yeterlikleri, yapay zeka okuryazarlığı, dijital etik ve kültürel çeşitliliğe duyarlılık gibi güncel ihtiyaçları kapsayacak şekilde güncellenmelidir.

Uluslararası başarı örnekleri referans alındı

Raporda Singapur, Japonya ve Hollanda gibi eğitimde başarılı ülkelerin sistemleri incelenerek, bu ülkelerin başarısının arkasında "sürekli, sık ve yapıcı geri bildirim" mekanizmalarının olduğu tespit edildi. İLKE Vakfı, Türkiye’nin de benzer bir dönüşümle öğretmen niteliğini ve dolayısıyla öğrenci başarısını artırabileceğini belirtiyor.